Katten zijn geen kleine hondjes... Ook wat de ogen betreft!

Maakt leeftijd uit?

Het verschil tussen katten en honden is al bij de jonge kitten en pup zichtbaar en wordt beïnvloed door het gedrag van beide diersoorten in de eerste maanden. Jonge pups zijn heel nieuwsgierig en zijn niet bang om alles met hun neus te bestuderen, ook de kat van de familie of van de buren. Meestal vinden katten dit niet zo fijn en kunnen uithalen, richting neus, en erger nog de ogen! Kittens blijven langer binnen, spelen met hun nestgenoten en moeder, lijken voorzichtiger te zijn, waardoor een cornea perforatie ten gevolge van een kattenkrab of tak vrij zeldzaam zal zijn. Volwassen katten en voornamelijk katers, die hun territorium moeten verdedigen, hebben een verhoogd risico op een trauma aan het hoornvlies ten gevolge van een nagel van een andere kat.

Daarentegen zijn kittens heel gevoelig voor Herpes infecties en neonatale slijmvliesontstekingen. FHV-1 (Feline Herpes Virus 1) is een wijd verspreid virus binnen de kattenpopulatie en kan in sommige gevallen vrij ernstige gevolgen hebben. Bij de kittens zal een FHV-1 ooginfectie vaak geassocieerd zijn met niezen en neusuitvloeiing. Het virus verspreidt zich via direct contact tussen dieren, via de lucht of van de moeder naar de kittens. Het virus infecteert de oppervlakkige laag (epitheel) van de luchtwegen en slijmvliezen (conjunctiva), soms ook de cornea of het hoornvlies. Door het afsterven van de beschadigde cellen, in combinatie met een sterke ontstekingsreactie met of zonder bacteriële infectie, kan een heftige ooguitvloeiing ontstaan met een sterke zwelling van de slijmvliezen en pijnlijkheid die zich uit met het dichtknijpen van de oogleden. Pijnlijke katten zullen ook slomer worden en minder willen eten. Wondjes kunnen ontstaan in de slijmvliezen en het hoornvlies. Deze wondjes gaan aan elkaar “plakken” en verklevingen vertonen als littekens. Soms beperkt het zich tot verklevingen in de traanbuis en in de nasale ooghoek met een traanstreep als gevolg. Soms zijn de verklevingen aanwezig over het hele oog, de slijmvliezen bedekken het hoornvlies en de oogleden zijn hierdoor vervormd (symblepharon). Het oog is dan blind. In de meest ernstige gevallen, kan een ulceratie van de cornea geïnfecteerd raken door bacteriën en tot perforatie (en verlies) van de oogbol leiden.

Het vaccineren tegen FHV-1 geeft maar een tijdelijke en beperkte immuniteit. In enkele gevallen kan het vaccin zelfs een aanwezige infectie verergeren. Eens geinfecteerd door het FHV-1 virus, zal een kat het virus altijd behouden en deze kan regelmatig (ten gevolge van stress situaties, gebruik van medicijnen zoals cortisone of ziektes en operaties) weer “wakker” worden met een slijmvliesontsteking of ulceraties van de cornea als gevolg. De terugvallen bij volwassen katten zijn vaker minder ernstig als de eerste infectie bij de kitten.
In heel zeldzamen gevallen kunnen honden een conjunctivitis ontwikkelen, nog voor dat de oogleden open gaan. Ook al ziet het heel ernstig uit, is er minder kans op verklevingen van de slijmvliezen aan elkaar of aan het hoornvlies. Een verkeerde stand van de oogleden (entropion) of distichiasis worden heel zeldzaam gezien bij katten, of dan tgv verlies van het vetkussen bij oudere katten of ernstige ziekte of terugtrekken van de oogbol tgv een chronische irritatie van het hoornvlies. Afwijkingen van de traanfilm kwantiteit of kwaliteit zijn ook heel zeldzaam bij katten (droge ogen, opbrekende traanfilm), zoals een prolaps van de traanklier van het derde ooglid (“cherry eye”).

Zoals in het eerste hoofdstuk vermeld werd, is het FHV-1 virus verantwoordelijk voor heel veel oogklachten bij de kat. Een chronische ulceratie van het hoornvlies veroorzaakt door dit virus, kan bij volwassen katten een sequester vormen, een roestkleurige tot een donkerzwarte vlek in het hoornvlies, een ophoping van necrotisch weefsel en pigmenten met of zonder groei van bloedvaten. Een sequester kan ook het gevolg zijn van chronische irritatie door uitdroging bij kortneuzige katten met een afwijkende knipperreflex of slechte verspreiding van de traanfilm, als gevolg van haren tegen de cornea (door een verkeerde stand van de oogleden), een slechte behandeling van een ulceratie van de cornea (curettage van een chronisch ulcus cornea) of gebruik van cortisone druppels of zalf. Een sequester zal heel zelden vanzelf verdwijnen en moet chirurgisch verwijderd worden, omdat de risiko’s op bacteriele infectie en perforatie aanwezig zijn.

[...]