Diagnostiek en behandeling van diabetes mellitus bij de hond en de kat

Diabetes mellitus (DM) is een endocriene aandoening die wordt gekarakteriseerd door een persisterende hyperglycemie. Deze hyperglycemie wordt veroorzaakt door een absoluut of relatief insulinetekort. Afhankelijk van hoe dit insulinetekort ontstaat, kan DM worden opgedeeld in verschillende typen.

Type 1 Diabetes Mellitus

Bij type 1 DM (DM1) resulteert een immuungemedieerde afbraak van de insulineproducerende ß-cel in een tekort aan ß-cellen, wat leidt tot het insulinetekort. Humaan worden bij DM1 verschillende subtypen herkend. Bij honden komt DM1 voor dat vergelijkbaar is met het humane LADA-subtype (Latent-onset Autoimmune Diabetes of Adults). Bij dit subtype DM1 ontstaat het tekort aan ß-cellen op oudere leeftijd. Bij honden komt dit type DM het meest voor. Bij katten komt DM1 maar zelden voor: in de literatuur bestaan slechts enkele beschrijvingen van kittens met DM1. Het subtype DM1 dat bij katten voorkomt is dus een andere als het subtype bij de hond DM1 (jongere versus oudere leeftijd). Humaan speelt de genetische achtergrond van een individu een belangrijke rol in de pathogenese van DM1. Bij honden bestaan ook aanwijzingen hiervoor.

Type 2 Diabetes Mellitus

Bij type 2 DM (DM2) speelt de combinatie van insulineresistentie en ß-cellen die hiervoor niet voldoende kunnen compenseren een rol in de pathogenese van DM. Overgewicht en lichamelijke inactiviteit veroorzaken insulineresistentie. De ß-cellen zullen deze insulineresistentie compenseren door de totale productie van insuline te verhogen. De populatie ß-cellen van individuen die DM2 ontwikkelen kunnen op termijn niet aan deze verhoogde vraag naar insuline voldoen, waardoor een relatief insulinetekort (en dus hyperglycemie) ontstaat. Op termijn zullen meer en meer ß-cellen van deze individuen apoptose (geprogrammeerde celdood) ondergaan, waardoor uiteindelijk zelfs een absoluut insulinetekort kan ontstaan. Bij katten is DM2 het meest voorkomende type DM, terwijl het bij honden niet lijkt voor te komen. Ook bij dit type DM speelt humaan de genetische achtergrond een belangrijke rol in de pathogenese. Bij katten wordt dit ook vermoed.

De "andere specifieke types DM"

Het volgende type DM, de “andere specifieke types DM”, is een verzameling van verschillende oorzaken van DM. Bij honden en katten spelen bepaalde medicaties en andere ziekten een rol. Glucocorticosteroïden en progestagenen zijn voorbeelden van medicaties die de insulinegevoeligheid verminderen. Aandoeningen zoals het syndroom van Cushing of acromegalie veroorzaken ook insulineresistentie. Dit leidt tot verhoging van de insulineproductie, die sommige individuen op termijn niet kunnen volhouden. Daarnaast wordt gedacht dat chronische pancreatitis en sommige pancreastumoren door verslechtering van de insulineproductiecapaciteit kunnen leiden tot DM. [...]